Rubens’ rijke kunstverzameling is vrij goed gedocumeneerd, maar over de opstelling van die collectie in zijn eigen palazzetto weten we bitter weinig. De antieke bustes en beelden die de kunstenaar uit Rome had meegebracht – waaronder de beroemde ‘Seneca’ – evenals de verzameling antieke beelden die hij in 1618 had verworven van de Engelse ambassadeur in Den Haag, stonden wellicht in zijn overkoepeld beeldenmuseum opgesteld, het ‘elegantissimo museo’ aan de tuinzijde van zijn huis. Het bijzondere aan deze ruimte was de gelijkmatige verlichting door een oculus in de kruin. Een dergelijke sensationele, door Italiaanse architectuur geïnspireerde ruimte was benoorden de Alpen volstrekt ongekend, en op ‘museaal’ gebied – door het gebruik van bovenlicht – volkomen nieuw, waardoor Rubens’ beeldenzaal in de zeventiende eeuw alom bewondering oogstte. Zo vergeleek zijn vroegste biograaf Gian Pietro Bellori de galerij in 1672 met de ‘Rotonda di Roma’, het beroemde Romeinse Pantheon.
Het is waarschijnlijk in deze ruimte dat de busteportretten van Vitellius en Vespasianus waren tentoongesteld, samen met 10 andere keizerskoppen. Zowel de ovalen vorm, als de monochrome en schetsmatige uitvoering suggereren dat ze voor een bepaald doel én een specifieke plaats werden geschilderd. Waarschijnlijk hingen ze boven de nissen waarin antieke keizersbustes stonden opgesteld. Rubens produceerde meerdere reeksen keizersportretten; de vroegste dateert van vóór zijn reis naar Italië. De reeks waartoe Vitellius en Vespasianus behoren kwam omstreeks 1618-1620 tot stand, toen de verbouwing van zijn huis net was voltooid.
Specificaties
- Peter Paul Rubens (1577-1640)
- Vitellius en Vespasianus
- Olieverf op paneel
- Langdurige bruikleen, particuliere verzameling
Keizer Vitellius
Keizer Vespasianus
particuliere verzameling, in langdurig bruikleen aan het Rubenshuis
particuliere verzameling, in langdurig bruikleen aan het Rubenshuis
