Deze verborgen elementen geven het schilderij van Rubens' tweede vrouw een expliciet erotische connotatie. Het volledige onderzoek verschijnt in de catalogus van 'Rubens privé'.
Verborgen elementen
Voor de tentoonstelling 'Rubens privé' is ‘Het Pelsken’ in het Kunsthistorisches Museum in Wenen onderzocht. Het werk is een uiterst intiem portret van Rubens’ tweede echtgenote.
Een halfnaakte Helena Fourment is afgebeeld voor een abstracte, donkere achtergrond. Ze draagt enkel een bontjas en kijkt de toeschouwer recht aan. Met een mobiele X-stralenfluorescentiescanner hebben onderzoekers van de KU Leuven en de Universiteit van Antwerpen rechts onder de achtergrond een fontein met een waterspuwende leeuwenkop en een 'manneken pis' ontdekt. Het onderzoek is gevoerd voor de tentoonstelling Rubens privé, die van 28 maart tot en met 28 juni in het Rubenshuis loopt.
Lust en seksuele vereniging
De verborgen elementen geven het portret een expliciete erotische en amoureuze connotatie. Het plassende knaapje is een metafoor voor lust en seksuele vereniging. Het beeldje staat ook symbool voor het huwelijk, de vruchtbaarheid en de jeugd.
Rubens wilde zijn tweede echtgenote weergeven als een vrouw van vlees en bloed en niet als een ‘kuise venus’. Door zijn huwelijk met Helena kon Rubens verjongen in haar armen. Mogelijk overschilderde Rubens het motief omdat hij het detail toch te gewaagd en te persoonlijk vond. De ontdekking bevestigt het vermoeden dat het oorspronkelijk een slaapkamerstuk was, enkel bedoeld voor de ogen van Rubens en zijn vrouw.
'Het Pelsken' en 'Rubens privé'
Het volledige onderzoek wordt gepubliceerd in de catalogus van de tentoonstelling ‘Rubens privé. De meester portretteert zijn familie’. De catalogus is vanaf 28 maart 2015 te koop in de bookshop van het Rubenshuis.
‘Het Pelsken’ is niet te zien op de tentoonstelling ‘Rubens privé’. Het is een uiterst fragiel werk dat uit maar liefst zes verschillende aan elkaar bevestigde paneeltjes is opgebouwd. Dit gebruik is hoogst problematisch voor een goede conservatie. Daarom wordt ‘Het Pelsken’ nooit uitgeleend voor tijdelijke tentoonstellingen.
