Rubens als architect
Bij zijn terugkeer uit Italië in 1608 introduceert Rubens in Antwerpen zijn fascinatie voor de klassieke en eigentijdse Italiaanse architectuur. In 1610 koopt hij samen met zijn eerste vrouw Isabella Brant een pand met grond aan de Wapper in Antwerpen. Dat laat hij naar eigen ontwerp uitbreiden tot een Italiaans palazzetto met een halfrond beeldenmuseum, een atelier en een prachtige tuin. Rubens brengt zijn ideeën over bouwkunst maar één keer in praktijk, maar hij blijkt een architectuurkenner van formaat.
“Zijn woning zal de verbazing der vreemdelingen,
de bewondering der reizigers opwekken.”
Stadssecretaris Antwerpen, 1620
Rubens’ stadspaleis maakt op tijdgenoten een overweldigende indruk. De monumentale portiek en het tuinpaviljoen worden kort na hun voltooiing al afgebeeld op schilderijen, onder meer door Anthony van Dyck en Jacob Jordaens. Ook Rubens zelf gebruikt de gebouwen vaak als decor in zijn werk.
In de stellingen
Sinds september 2017 staan de portiek en tuinpaviljoen in de stellingen. Na de ontmanteling van de tijdelijke dakconstructie en het verwijderen van de bronzen vazen en de beelden Mercurius en Minerva starten de reinigingswerken.
Reinigingswerken
Een ploeg van vier gespecialiseerde steenrestaurateurs neemt de gebeeldhouwde delen minutieus onder handen. Ze behandelen steenschilfer na steenschilfer; een proces van een jaar. Het tuinpaviljoen wordt opnieuw een harmonieus geheel van licht pleisterwerk en zandsteen en donkerder hardsteen. De portiek met de verscheidenheid aan steensoorten krijgt zijn grandeur terug.
Portiek krijgt glazen vlinderluifel
De laatste fase is het plaatsen van de glazen constructie, die de portiek beschermt tegen neerslag en vormverlies en vervuiling voorkomt.
Een metershoge kraan tilt van op de Wapper de verschillende onderdelen van de constructie één voor één over de gevel van het museum. Dat levert spectaculaire beelden op.
De overkapping zelf is op de binnenkoer van het museum in mekaar gezet. De constructie van 30 ton bestaat uit een luifel van drievoudig gelaagde glasplaten van 6 cm dik die worden geklemd in roestvrije stalen profielen, over de volledige lengte verzwaard met lood en verankerd in de kolommen. De bronzen beelden en vazen staan op deze overkapping.
Mijlpaal in de geschiedenis van het museum
28 maart 2019 is met de oplevering van de gerestaureerde portiek en tuinpaviljoen een mijlpaal in de geschiedenis van het museum. Een complex restauratieproject waarvoor het onderzoek in de jaren 1990 gestart werd, is afgerond.
Anno 2019 betreedt u de woning van Rubens opnieuw zoals hij die bedacht heeft: met een spectaculair zicht op de portiek en het tuinpaviljoen.
Enkele sfeerbeelden
Ook interessant
Online talk over portiek en tuinpaviljoen met Ben van Beneden
"Geen botox, geen fillers, geen herstellingen, geen valse neus, geen valse oren. Neen, het oorspronkelijke materiaal maximaal bewaren." Zo verwoordt directeur Ben van Beneden waar het bij de restauratie van portiek en tuinpaviljoen om draait. In 15 minuten neemt hij u mee op een reis van 400 jaar door de tijd. Zijn verhaal start bij de restauratie van het Rubenshuis in 1939 en maakt af en toe een zijsprong naar de 17de eeuw.